Isı Yalıtımı İle İlgili Yürürlükteki Standart ve Mevzuatlar

Dünya üzerinde verimsiz enerji kullanımının büyük bir problem olması ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri geliştirme çabalarına paralel olarak, yalıtım sektörü içerisinde de ilk olarak ısı yalıtım malzemelerine ait Avrupa Standartları oluşturulmuştur. Ülkemizin yürütmekte olduğu AB teknik mevzuatına uyum çalışmaları kapsaminda, ısı yalıtım malzemeleri ile ilgili oluşturulan bu Avrupa Standartlarının tamamı TSE tarafından birebir tercüme edilerek Türk Standardı olarak yayımlanmıştır. Bu ürün standartları; test, işaretleme ve etiketleme prosedürleri de dâhil olmak

üzere ısı yalıtım malzemelerinin karakteristik bilgilerini tarif etmektedir. Ürün standartlarının yanı sıra tasarım aşamasında kullanılan hesaplama ve analiz prosedürlerine yönelik Türk Standartları da bulunmaktadir. Isı yalıtımı ile ilgili esasların verildiği 08 Mayis 2000 tarihinde yayımlanan “Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeligi”; TS 825 standardının uygulaması ve yalıtım uygulama detaylarını içeren bir diğer mevzuattır. Isı yalıtımı ile ilgili standart ve mevzuatlar,

aşağida liste halinde verilmistir;

TS 305 (03.02.1977): Odun Talaşı Levhaları

TS 7232 (16.05. 1989): Boru Biçiminde Lifli Yalıtım Malzemesi

TS 901 (01.11.1972): Lifli Isı ve Ses Yalıtma Malzemesi

TS 901-1 EN 13162 (29.04.2005): Isı Yalıtım Mamulleri – Binalar Için – Fabrikasyon Olarak Imal Edilen Mineral Yün (MW) Mamuller – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS 7316 EN 13163 (17.04.2002): Isı Yalıtım Mamulleri – Binalar Için – Fabrikasyon Olarak Imal Edilen - Genleştirilmiş Polistiren Köpük (EPS) – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS 11989 EN 13164 (30.04.2003): Isı Yalıtım Mamulleri – Binalar İçin – Fabrikasyon Olarak Ekstrüzyonla İmal Edilen Polistiren Köpük (XPS) – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13165 (02.03.2004): Isı Yalıtım Mamulleri – Binalar İçin – Fabrikasyon Olarak Imal Edilen Sert Poliüretan Köpük (PUR) – Özellikler – Direktif: 89/106EEC

TS EN 13166 (02.03.2004): Isı Yalıtım Mamulleri – Binalar için – Fabrikasyon Olarak İmal Edilen Fenolik Köpük (PF) – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13167 (11.12.2002): Isı Yalıtım Ürünleri – Binalarda Kullanılan – Fabrika Yapımı Cam Köpüğü Ürünleri – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13168 (15.04.2003): Isı Yalıtım Mamulleri - Binalarda Kullanılan-Fabrika Yapımı Rende Yongası (WW) Mamulleri-Özellikler– Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13169 (28.01.2004): Isı Yalıtım Malzemeleri – Binalar İçin – Genleştirilmiş Perlitten Fabrikada İmâl Edilmiş Mamuller (EPB) – Özellikler – Direktif: 89/106/EEC

TS 304 EN 13170 (17.04.2003): Isı Yalıtım Mamulleri-Binalar İçin-Fabrika Yapımı Genleştirilmiş Meşe Mantarı Levhaları (ICB)-Özellikler - Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13171 (15.04.2003): Isı Yalıtım Mamulleri - Binalarda Kullanılan-Fabrika Yapımı Odun Lifli (WF) Mamuller-Özellikler - Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13172: Isı Yalıtım Ürünleri – Uygunluk Değerlendirmesi - Direktif: 89/106/EEC

TS EN 13494 (14.04.2004): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Yapıştırıcı ve Yalıtım Sıvasının, Isı Yalıtım Malzemesine Yapışma Mukavemetinin Tayini

TS EN 13495 (14.04.2004): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Dıştan Kompozit Isı Yalıtım Sistemlerinin (ETICS) Çekme – Kopma Mukavemetinin Tayini (Blok Köpük Testi)

TS EN 13496 (27.09.2005): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Cam Elyaflı Sıva Filesinin Mekanik Özelliklerinin Tayini

TS EN 13497 (27.09.2005): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Dıştan Kompozit Isı Yalıtım Sistemlerinin (ETICS) Darbe Dayanımının Tayini

TS EN 13498 (27.09.2005): Bina Uygulamalarında Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Dıştan Kompozit Isı Yalıtım Sistemlerinin (ETICS) Penetrasyon (Nüfuz Etme)

Mukavemetinin Tayini

TS EN 13499 (28.01.2004): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Genleştirilmiş Polistiren Köpük İle Yapılan Dıştan Kompozit Isı Yalıtım Sistemleri (ETICS) – Özellikler

TS EN 13500 (27.09.2005): Binalarda Kullanılan Isı Yalıtım Malzemeleri – Mineral Yünler İle Yapılan Dıştan Kompozit Isı Yalıtım Sistemleri (ETICS) – Özellikler

TS 5808 (29.04.1988): Su Bazlı (Emülsiyon Esaslı) Yapı Son Kat Boyaları

TS 7847 (08.02.1990): Hazır Sıva – Dış Cepheler İçin, Sentetik Emülsiyon Esaslı

TS EN 1279-5 (27.12.2005): Cam - Yapılarda Kullanılan – Cam Esaslı Yalıtım Birimleri -

Bölüm 5: Uygunluk Değerlendirmesi İçin

TS EN 1096-1,2,3: Yapılarda Kullanılan Cam – Kaplamalı Cam

1.1 ısı Yalıtımı İle İlgili Yürürlükteki Kurallar

TS 825(29.04.1998): Binalarda Isı Yalıtımı Kuralları Standardı

TS EN ISO 13788 (27.04.2004 ): Bina Bileşenlerinin ve Bina Elemanlarının Nemli Ortamda Isıl Performansı – Kritik Yüzey Nemini ve Bina Bileşenlerinin İçindeki Yoğusmayı Önlemek İçin İç Yüzey Sıcaklığı – Hesaplama Metotları

TS EN ISO 10211-1 (07.11.2000): Bina İnşaatlarında Isıl Köprüler – Isı Akışları ve Yüzey Sıcaklıkları – Bölüm 1: Genel Hesaplama Metotları

TS EN ISO 10211-2 (29.11.2001): Bina Yapımında Isıl Köprüler – Isı Akışlarının ve Yüzey Sıcaklıklarının Hesaplanması – Bölüm 2: Doğrusal Isıl Köprüler

TS EN ISO 14683 (21.03.2000): Bina İnşaatı – Isıl Köprüler – Lineer Isıl Geçirgenlik – Basitleştirilmiş Metot ve Hatasız Değerler

TS 8441 (14.04.1990): Isı Yalıtımı Hesaplama Metotları – Düzlem Yapı Yüzeylerinde Dikdörtgen Kesitli Isı Köprüleri

08 Mayis 2000 tarih ve 24043 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği” 

1.2 Çalismaları Devam Eden Mevzuat ve Standartlar

2002/91 EC Sayılı “Binaların Enerji Performansına Dair Yönetmelik”

1.3 AB İle Uyumluluk

TS 305, TS 901 ve TS 5808 Standartları dışındaki tüm standartlar Avrupa Standartlarının Türkçe’ye tercüme edilmesi ile oluşturulmuştur. TS 901” Lifli Isı ve Ses Yalıtma Malzemesi” standardının, ısı yalıtımı bölümünün karşılığı olan EN 13162 standardı, Türk standardı olarak yayımlanmıştır. Dolayısıyla ısı yalıtım malzemeleri ile ilgili ürün standartlarının tümü Avrupa Standartları ile uyumludur. Söz konusu standardın ses yalıtımı ile ilgili bölümünde yer alan bilgiler de TS 901–1 EN 13162 standardinda yer almaktadır. Söz konusu standardin ses yalıtımı ile ilgili bölümüne yönelik ise yayımlanmış bir Avrupa standardı bulunmamaktadır. Isı yalıtım malzemelerine yönelik olarak yayımlanan Avrupa standartlarından bazıları için (XPS, Poliüretan, Fenolik Köpük, Cam Köpüğü, Ahşap Yongası, Genleştirilmiş Perlit ve Odun Lifi) 2005 ve 2006 yıllarında AB’nde yayımlanan değişiklik yönergelerinin (Amendments) uyumlaştırılması çalışmaları TSE tarafindan tamamlanmiştir.

1.4 Standart Eksikliği

Gelişmiş ülkelerde; standart ve yönetmelikler zamanla güncellenerek binalardan kaybedilen ısıl enerji miktarının sınır değerleri aşağıya çekilmiştir. Türkiye’de 1998 yılındaki TS 825 standardı, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla 2008 yılında yeniden düzenlenerek yürürlüğe girmiştir. TS 825 standardı ile önemli ölçüde iyileştirme yapılmış olsa da bu standart geliştirilmeli ve yeni sinir değerleri ile yürürlüğe girmelidir. Standardin 22 Mayis 2008 tarihinde yayımlanan son revizyonunda; hesaplama prosedürlerinde iyileştirme yapilmasına rağmen enerji limitlerinde kapsamli bir iyileştirme hedeflenmemiştir.

Bununla birlikte TS 825, ısınma amaçlı kullanılan enerji tüketimini disiplin altina alsa da dört mevsimi yaşayan ülkemizde, soğutma ihtiyacı ve enerji tüketimi yönüyle çok önemli olan soğutma prosesini kapsamamaktadır. Dolayısıyla; yüksek miktarda enerji tüketimine neden olan soğutma işlemi ile ilgili standart ihtiyacı bulunmaktadır. AB’de de konu ile ilgili çalışmalar sürmektedir.
 

İnce sıvalı dış cephe ısı yalıtım sistemleri ile ilgili EN 13496, EN 13497, EN 13498, EN 13499 ve EN 13500 standartları, İngilizce metin olarak 2004 yılında TSE tarafindan yayımlanmıştır. Tüm bu standartlar; IZODER’in raportörlüğünde Türkçe’ye tercüme edilerek 2005 - 2006 yıllarında tekrar yayınlanmıştır. Profiller ve (su basman profilleri, dilatasyon profilleri, köse profilleri) su sızdırmazlık bantları gibi dış cephe ısı yalıtım sisteminin yardımcı bileşenlerine ait standartlar bulunmamaktadır. Bu ürünlere yönelik standart oluşturma çalişmaları ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur.
 

Tesisat yalıtımında kullanılan ısı yalıtım ürünlerine ait standartlar henüz Avrupa’da da tamamlanmamıştır. Söz konusu standartların Avrupa’da yayımlanması ile birlikte, başta ülkemizde üretilen ürünler olmak üzere, tüm ısı yalıtım ürünlerinin standartları tercüme edilerek Türk Standardı olarak yayımlanacaktır. Bu amaçla; IZODER Tesisat Yalıtım Komisyonu tarafından; prEN 14303, prEN 14304, prEN 14313 standartlarının yenilenen her versiyonu takip ve tercüme ediliyor. Ülkemizde sadece prefabrik lifli ısı yalıtım malzemeleri ile ilgili olan TS 7232 standardı bulunuyor. Ayrıca AB’de optimum yalıtım kalınlığı ile ilgili ortak bir hesaplama prosedürünün oluşturulması çalışmaları sürüyor.